Χαραλάμπης

I

Όνομα αγίων της Ανατ. Ορθόδοξης Εκκλησίας.

1. Ιερέας, ο οποίος καταγόταν από τη Μαγνησία. Επί Σεπτίμιου Σεβήρου (193 – 210) διαπομπεύτηκε στους δρόμους της πόλης, όπου τον έσερναν με χαλινάρι και, τέλος, τον αποκεφάλισαν μαζί με τους δήμιους του Βάπτο και Πορφύριο, επειδή από θαυμασμό προς τον X., προσχώρησαν στον χριστιανισμό. Η μνήμη του τιμάται στις 10 Φεβρουαρίου.

2. Πέθανε με μαρτυρικό θάνατο. Τον αποκεφάλισαν μαζί με τον Παντολέωνα. Η μνήμη του τιμάται στις 17 Σεπτεμβρίου.

3. Μαρτύρησε σε άγνωστο τόπο και χρόνο, μαζί με τον Ευσέβιο. Η μνήμη του τιμάται στις 31 Μαΐου.

II

Επώνυμο οικογένειας της επαρχίας Καλαβρύτων, η οποία καταγόταν από τη Ζαρούχλα, που βρίσκεται στη βορειοανατολική πλευρά του Χελμού και όπου σώζονται μερικοί οικογενειακοί πύργοι τους καθώς και η οικογενειακή εκκλησία. Γενάρχης της οικογένειας, θεωρείται ο Κωνσταντίνος X., ο γιος του οποίου Πανάγος ήταν προεστός. Ένας από τους γιους του, μετά την αποτυχία της επανάστασης του Ορλόφ, στην οποία η οικογένεια X. είχε πάρει ενεργά μέρος, για να αποφύγει την καταδίωξη των Αλβανών, έφυγε οικογενειακά για την Κραγιόβα της Ρουμανίας, όπου η οικογένειά του εκρουμανίστηκε, αλλά διατήρησε το επώνυμό της Charalamb. Κυριότερα μέλη της οικογενένειας ήταν:

1. Αναστάσιος (1730 – ;). Γιος του Πανάγου. Εξαιτίας της ικανότητας και της μόρφωσής του, διετέλεσε προεστός της επαρχίας Καλαβρύτων, και στάλθηκε ως βεκίλης της επαρχίας του στην Κωνσταντινούπολη, όπου και πέθανε.

2. Αναστάσιος (1803 – 1862). Γαμπρός του Ανδρέα Ζαΐμη. Διετέλεσε μέλος της Εθνοσυνέλευσης της Τροιζήνας, γερουσιαστής επί I. Καποδίστρια, πληρεξούσιος στην Εθνοσυνέλευση των Καλαβρύτων (1843) και σύμβουλος της Επικρατείας επί Όθωνα.

3. Αναστάσιος. Αντιστράτηγος (1862 – 1949). Αδελφός του Ιωάννη (7.). Διετέλεσε αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Στρατού (1917), δύο φορές υπουργός Στρατιωτικών (1917 και 1922) και πρόεδρος της επαναστατικής κυβέρνησης του 1822. Σε συνεργασία με τον τότε λοχαγό Κ. Νίδερ, έγραψε το Ιστορικό υπόμνημα περί του οργανισμού του τακτικού στρατού της Ελλάδας (1907).

4. Βίκτωρ. Γιος του Ιωάννη. Μυημένος από νωρίς στη Φιλική Εταιρεία, πήγε με εντολή του πατέρα του στη Βλαχία και πολέμησε στις γραμμές του Λόχου. Μετά την καταστροφή του Δραγατσανίου, πήγε στην Αυστρία, όπου οι τοπικές αρχές τον φυλάκισαν, τελικά όμως τον άφησαν ελεύθερο, με ενέργειες του αδελφού του Δημητρίου.

5. Δημήτριος (1804 – 1879). Αδελφός του Βίκτωρος. Τον Μάρτιο του 1821 είχε πάει στην Κωνσταντινούπολη για εμπορικές υποθέσεις και παραβρέθηκε στον μαρτυρικό θάνατο του πατριάρχη Γρηγορίου. Έφυγε τότε με καράβι κρυφά από την Κωνσταντινούπολη και αποβιβάστηκε στην Οδησσό, από όπου πήγε στη Βιέννη. Μετά από πολλές περιπέτειες γύρισε στην Ελλάδα και ακολούθησε τον θείο του Σωτήρη σε όλες τις στρατιωτικές επιχειρήσεις του. Διετέλεσε πληρεξούσιος στη B’ Εθνοσυνέλευση, υπουργός Οικονομικών στην κυβέρνηση Βάλβη και τέλος βασιλικός επίτροπος του Ελεγκτικού Συνεδρίου, έως τον θάνατό του.

6. Ιωάννης. Νεότερος αδελφός του Σωτηρίου (10.). Πήρε μέρος στην πολιορκία από τους Τούρκους των Καλαβρύτων, υπό τις διαταγές του Αναστασίου. Μετά την αναχώρηση του αδελφού του από τα Καλάβρυτα, έμεινε εκεί ως τοποτηρητής των τμημάτων της Κατσάνας και των Χασιών, τα οποία υπάγονταν στη διοίκηση του αδελφού του. Η γερουσία της Πελοποννήσου, με την ομόφωνη γνώμη των προκρίτων και κατοίκων των χωριών του κάμπου Φενεού, τον διόρισε έφορο και επίτροπο των χωριών αυτών. Το 1832 υπηρέτησε ως γραμματέας στο Ανώτατο Δικαστήριο του Ναυπλίου και τελικά αποσύρθηκε από τη δημόσια ζωή. Πέθανε στην Πάτρα.

7. Ιωάννης (1855 – 1923). Εγγονός του Ιωάννη. Σπούδασε νομικά και διετέλεσε αντιπρόεδρος και πρόεδρος του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Ως γενικός γραμματέας του υπουργείου των Οικονομικών, επί υπουργείας Στέφανου Στρέιτ (1897), διετέλεσε εισηγητής στις διαπραγματεύσεις που κατέληξαν στην επιβολή του Διεθνούς Οικονομικού Ελέγχου.

8. Κωνσταντίνος. Αδελφός του Αναστασίου (2.). Σπούδασε στο Παρίσι. Μετά το τέλος των σπουδών του διετέλεσε γενικός πρόξενος στο Βουκουρέστι και στην Αλεξάνδρεια, όπου ο τότε χεδίβης (αντιβασιλιάς) Ισμαήλ, του πρότεινε να αναλάβει με ανώτατο κρατικό αξίωμα. Ο Κ. αρνήθηκε λέγοντας ότι δεν επιτρέπεται στον γιο του Σωτηρίου X. να υπηρετεί τον γιο του Ιμπραήμ.

9. Σπύρος. Εγγονός του Πανάγου. Πριν αρχίσει ο Αγώνας, εγκαταστάθηκε στη Βοστίτσα, όπου και μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία. Στη διάρκεια του Αγώνα διετέλεσε πολιτικός διοικητής διαφόρων περιοχών.

10. Σωτήριος (Ζαρούχλα 1760 – Ναύπλιο 1826). Γιος του προηγουμένου. Προεστός της επαρχίας Καλαβρύτων, ένας από τους ισχυρότερους της Πελοποννήσου. Πολύ νέος έφυγε από τη Ζαρούχλα και εγκαταστάθηκε στα Καλάβρυτα. Τα ερείπια του αρχοντικού του σώζονται έως σήμερα. Ο X. μυήθηκε το 1816 στη Φιλική Εταιρεία και το 1820 έγινε γενικός επίτροπος. Αν και μεσήλικας, εργάστηκε ακούραστα για την προπαρασκευή του Αγώνα. Πήρε μέρος στη μυστική συνέλευση των προκρίτων Φιλικών στη Βοστίτσα (Ιανουάριος 1821) και στη σύσκεψη που έγινε στη μονή της Αγίας Λαύρας (10 Μαρτίου 1821), όπου υποστήριξε θερμά την ιδέα της επίσπευσης της έναρξης της Επανάστασης. Συνεπής στην άποψή του αυτή έδωσε εντολή στους οπλαρχηγούς του Νικόλαο Σουλιώτη και Αναγνώστη Κορδή να αρχίσουν τις επιχειρήσεις και, ταυτόχρονα, παρακίνησε τον Κωνσταντίνο Πετμεζά να στρατολογήσει άνδρες, διορίζοντας τον αρχηγό της περιφέρειας Κατσάνας. Μαζί με τους Φωτήλα, Θεοχαρόπουλο, Σουλιώτη και τους Πετμεζαίους, πολιόρκησε τους Τούρκους, που είχαν κλειστεί στον πύργο των Καλαβρύτων, με επικεφαλής τον βοεβόδα Αρναούτογλου, και τους ανάγκασε να παραδοθούν. Μετά από την επιτυχία του αυτή, αναγνωρίστηκε αρχηγός των οπλαρχηγών της επαρχίας Καλαβρύτων και με την ιδιότητά του αυτή διηύθυνε τα καλαβρυτινά στρατιωτικά σώματα, στα πρώτα χρόνια του Αγώνα. Αργότερα, πήρε μέρος στη μάχη του Λεβιδίου και ακολούθησε τον Υψηλάντη που βάδιζε προς την Πάτρα για να εμποδίσει την εκεί απόβαση των Τούρκων. Έδρασε όμως και ως πολιτικός: Αντιπροσώπευσε ως πληρεξούσιος την επαρχία Καλαβρύτων στις Εθνοσυνελεύσεις της Boστίτσας, των Καλτεζών, του Άστρους και της Επιδαύρου και διετέλεσε μέλος της Πελοποννησιακής Γερουσίας των Καλτεζών, αντιπρόεδρος του Βουλευτικού Σώματος και μέλος του Εκτελεστικού Σώματος, μαζί με τους Π. Μαυρομιχάλη, Θ. Κολοκοτρώνη και Α. Μεταξά.